Mijn naam is Roel Olieman (47) en ik heb altijd wel interesse gehad in de natuur en fotografie, maar ben eigenlijk pas sinds april dit jaar serieus begonnen met vogelen. Ik woon bij de Nieuwe Driemanspolder in Leidschendam, Zuid-Holland, wat door de grote diversiteit aan vogels een prima leerplek is om de verschillende soorten te fotograferen en te determineren. Ik ontdek in dit gebied nog bijna wekelijks voor mij nieuwe soorten.
Wat begon als een heerlijk rustige familievakantie op vakantiepark Nieuwvliet-Bad in Zeeuws-Vlaanderen, Zeeland, verliep toch net iets anders dan verwacht. Op 19 oktober, na een middagje uitwaaien aan zee, zaten we op het terras van ons huisje. Onder het genot van een hapje en een drankje zag ik vanuit mijn ooghoek een klein bruin vogeltje landen in een boom op c 7 m afstand. Ik kon hem niet direct thuisbrengen, maar hij had iets weg van een Kleine Karekiet Acrocephalus scirpaceus. Mijn camera had ik bij de hand en in de paar seconden waarin hij zichtbaar was lukte het gelukkig om een aantal redelijke foto's te maken. Vervolgens heb ik de ANWB Vogelgids erbij gepakt, maar daarmee kwam ik er niet uit, vooral ook omdat ik tussen de gangbare soorten zocht. Ik heb ook nog even ObsIdentify geprobeerd, maar bij elke foto kwam een ander resultaat (Fitis Phylloscopus trochilus, Tuinfluiter Sylvia borin, Kleine Spotvogel Iduna caligata). Die avond heb ik de foto’s gedeeld met Maurice van Veen. Hij reageerde al snel met de boodschap dat het een soort spotvogel kon zijn en - gezien de tijd van het jaar - waarschijnlijk een heel interessante.
Oostelijke Vale Spotvogel Iduna pallida, Nieuwvliet-Bad, Zeeland, 19 oktober 2021 (Roel Olieman)
De volgende dag deelde Maurice de foto’s met Garry Bakker, die direct terugkoppelde dat het wel eens druk kon worden in m’n tuin (...). Ik had inmiddels de foto’s ook naar Reinder de Boer gestuurd en ook hij had wel door dat het iets speciaals moest zijn en heeft ze doorgezet naar Vincent van der Spek. Ondertussen had ik de foto's ook als (mogelijke) Kleine Spotvogel op www.waarneming.nl gezet en al vrij snel werd de soort door validator Vincent Hart gewijzigd naar, jawel, Oostelijke Vale Spotvogel I pallida. Dat was wel even slikken, want dat betekende een nieuwe soort voor Nederland! Het nieuws kwam die dag te laat door voor vogelaars om nog te gaan checken, dus het was wachten tot het weer licht werd.
Gezien de verwachte drukte en het feit dat we op een vakantiepark zaten heb ik contact opgenomen met Vincent van der Spek om te bepalen hoe we dit nu het beste konden aanvliegen. Het plan was dat ik één of twee experts op het gebied van determinatie in mijn tuin zou ontvangen en zo geschiedde. De volgende ochtend rond 10:00 uur zaten Enno Ebels en Diederik Kok op ons terras, beschut tegen de regen en harde wind – verder waren er (nog) geen vogelaars afgereisd om te komen zoeken, ook niet uit de directe omgeving. Het was mooi om te zien hoe deze mannen geroutineerd op zoek gingen. En gelukkig, binnen een kwartier liet de betreffende vogel zich weer zien. Diederik maakte razendsnel een set goede foto's en Enno had hem mooi in de kijker. Enthousiast werd geroepen dat het typische staartpompen duidelijk te zien was en ook de tjek-roep was duidelijk te horen. Op basis van deze waarnemingen waren Diederik en Enno het er snel over eens dat dit met zeer grote waarschijnlijkheid inderdaad een Oostelijke Vale Spotvogel moest zijn, met het nodige gejuich en ‘boksen’ tot gevolg.
Enno, Diederik en Roel na de waarneming van de Oostelijke Vale Spotvogel, 21 oktober 2021 (Marten Miske)
Een groepje van vier bekenden van Diederik en Enno stond keurig maar ongeduldig buiten de tuin te wachten, dus die hebben we er bijgehaald om ook vanaf de eerste rang de nieuwe soort te kunnen zien en horen. Eén van hen was Marten Miske van Dutch Birding. Hij coördineerde vervolgens heel netjes de verdere communicatie om de verwachte aanloop buiten het vakantiepark te houden. Er werd gehoopt dat de vogel zich ook aan de andere kant van de struikenpartij zou laten zien, waar een openbaar pad liep. Zoals verwacht groeide de groep vogelaars snel nadat de bevestiging was uitgestuurd in de diverse appgroepen en websites. De vogel was echter erg standvastig en bleef de daarop volgende uren en dagen in en rond onze tuin. Ondanks de c 150 vogelaars die nog diezelfde middag naar Zeeuws-Vlaanderen kwamen (sommigen zelfs vanuit Groningen!) verliep alles relatief rustig en ordelijk. De vogel liet zich na enkele uren verstoppertje spelen weer redelijk zien aan het eind van de dag, waardoor de meesten hem hebben kunnen waarnemen.
Al met al was het een onvergetelijke en leerzame ervaring, met dank aan Diederik, Enno en Marten voor de plezierige ontmoeting, de professionele coördinatie en de goede (na)zorg!
Oostelijke Vale Spotvogel Iduna pallida, Nieuwvliet-Bad, Zeeland, 23 oktober 2021 (Paul Pugh)
Naschrift
De dag na de herontdekking was de spotvogel tot opluchting van velen nog aanwezig en op de dag van plaatsen van dit stukje (28 oktober) zit hij er nog steeds – blijkbaar heeft hij een extra lange vakantie geboekt… Hoewel hij vaak lastig te zien was en zijn actieradius vergrootte in de loop van zijn verblijf, hielp het rustigere weer om hem beter te zien te krijgen en ook de foto’s werden steeds beter. Oostelijke Vale Spotvogel is een langverwachte nieuwe soort voor Nederland. In veel landen in Noordwest-Europa was deze soort uit Zuidoost-Europa en het Midden-Oosten al vastgesteld als dwaalgast, waaronder Groot-Brittannië, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, IJsland, Noorwegen, Polen en Zweden.