DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

Sardijnse Grasmus in Julianadorp

24 april 2021 · Jan van der Laan

Op 21 april 2021 ontdekte Johanna van Dillen-Staal in de duinen bij Falga, Julianadorp (gemeente Den Helder, NH) een zangvogel die zij aanvankelijk determineerde als Provençaalse Grasmus Sylvia undata (Ongeveer 1 km ten zuiden van de plaats waar zij op 31 oktober 2011 de eerste -en tot op heden enige- Langstaartklauwier Lanius schach voor Nederland ontdekte). De vogel vloog weg in noordwestelijke richting in een voor publiek ontoegankelijk terrein. Om 10:20 uur werd de waarneming gedeeld in verschillende whatsapp-groepen, waarop ik besloot naar de vogel te gaan zoeken, aangezien Provençaalse Grasmus een erg goede soort is voor Nederlandse begrippen (14 aanvaarde gevallen tot 2020, waarvan slechts één in Noord-Holland, op Texel op 12-13 oktober 2003). Eenmaal ter plaatse werd ik vergezeld door Heleen en Charles Martens en begonnen we met Johanna om 11:35 uur onze zoekactie. Om 12:15 uur kwam vanuit het noorden een vogel aangevlogen die landde in de struiken voor ons, op de oorspronkelijke waarnemingslocatie. We zagen meteen dat het een Sardijnse Grasmus S sarda betrof en ik slaagde erin de nodige foto's te maken. Na ongeveer een minuut vloog de vogel over onze hoofden weg in oostelijke richting en verdween uit het zicht. Daarop werden andere vogelaars gewaarschuwd en in de uren daarna verzamelde zich een groeiende groep waarnemers. Om 15:20 uur werd de vogel teruggevonden op camping Hoeve Ons Lust, c 200 meter ten oosten van de oorspronkelijke locatie. Alle aanwezigen konden de vogel hier fantastisch bekijken. Daarna werd vriendelijk verzocht om de campinggasten, die de rustig tussen de caravans foeragerende vogel met mobieltjes fotografeerden, weer wat rust te gunnen en de vogel vanaf de openbare weg naast de camping te bekijken. Daar liet deze zicht tot donker geregeld zien aan de toestromende vogelaars. De volgende morgen kon hij niet worden teruggevonden.

Sardijnse Grasmus Sylvia sarda, Julianadorp (NH), 21 april 2021 (Jan van der Laan)

Duinvallei waar de vogel werd ontdekt. De vogel kwam aanvliegen vanaf rechtsboven (1) naar de basis van de struik in het midden (2); waarna hij landde op het bosje rechts (3), waar bovenstaande foto's werden genomen. Daarna verdween de vogel over onze hoofden in oostelijke richting. Julianadorp (NH), 21 april 2021 (Jan van der Laan)

Nadat de vogel zoek was, bestond het vermoeden dat hij naar deze camping kon zijn gevlogen. Inderdaad werd hij daar teruggevonden, achter het gebouw aan de linkerkant. Julianadorp (NH), 21 april 2021 (Jan van der Laan)

Indien aanvaard betreft dit het eerste geval van Sardijnse Grasmus voor Nederland. Er is één geval in België, te Heist van 3 t/m 12 mei 1997. Denemarken heeft twee gevallen, op 12 juni 2005 en op 4 juni 2015, beide te Skagen; Groot-Brittanië heeft zeven gevallen: 15 mei-24 juli 1982 Midhope Moor, 8-9 juni 1992 Spurn, 23-27 mei 1993 St Abb's Head, 12-18 mei 2001 Scolt Head, 29 mei 2001 Sizewell, 3-15 juni 2010 Blorenge en 14 mei 2018 Baliasta, Shetland.

Jan van der Laan