DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

Groene Fitis op Texel!

11 juni 2020  ·  Tim Schipper

In de avond van 9 juni besloot ik om de volgende ochtend nog een poging te doen om zelf een Struikrietzanger te vinden op de noordpunt van Texel. Net na zonsopkomst vertrek ik op de fiets vanaf Den Burg en al vogelend ben je dan al snel een uur onderweg. Onderweg was er al wat te merken van aankomst van Bosrietzangers waardoor ik goede moed krijg. Aangekomen bij De Cocksdorp besluit ik nog ‘even’ door het Krimbos te fietsen.

Plaats van de ontdekking, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Marten Miske)

Om 6:50 merk ik al fietsend een zangstrofe op die ik meteen herken als zijnde Grauwe Fitis, of beter… Ik app hem direct door in de Bird Alert Texel met een toelichting dat Groene Fitis nog niet uitgesloten is en stuur daarbij een matige opname van mijn mobiel mee. De vogel zingt erg fanatiek wat mij wat vreemd in de oren klinkt, duidelijk anders dan de Grauwe Fitis die ik twee weken geleden vond samen met Koen Stork, Thomas Avila Lutke Schipholt en Hans van Oosterhout. Kennis over de zang van Groene Fitis en de variatie van Grauwe Fitis ontbreekt echter wat bij mij. De vogel zit vooral boven in de berken langs het fietspad met een opkomende zon als tegenlicht, wat het niet makkelijker maakt. Op de eerste recordshots valt al snel een gele keel op die doorloopt over de borst. Ook lijkt er wat groengeel in de kop te zitten en dit alles maakt het tot een spannende vogel.

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Tim Schipper)


Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Ruud van Beusekom))

Job ten Horn, Eric Menkveld en Ruud van Beusekom zijn snel ter plaatse en Ruud weet goede opnames te maken met zijn parabool van zowel de zang en roep. Diederik Kok belt mij met de mededeling dat hij door de eerste foto’s aan Groene denkt en dat hij contact had met Roy Slaterus die op basis van de eerste opname van de zang ook aan Groene denkt. Ik piep de vogel door als mogelijke Groene Fitis en we sturen de opnames van Ruud in de groep waar Roy inmiddels aan toegevoegd is. Nog geen minuut later reageert Roy met een bevestiging en felicitatie. Krap een uur na de ontdekking piep ik de vogel dan door als zekere Groene Fitis!


Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Ruud van Beusekom))

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Jaap Denee)

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Toy Janssen)

Toen er meer Texelse vogelaars aankwamen liet de vogel zich beter zien en ook het uiterlijk zag er zeer goed uit voor deze soort. Vooral van onderen vielen de gele keel en borst erg op en ook een gele wenkbrauw was goed zichtbaar. De kop en bovendelen tonen groengeel en op sommige foto’s is subtiel een tweede vleugelstreep zichtbaar (iets wat in het veld niet opviel). Daarnaast heeft de vogel een vrij forse snavel en bleke poten.

Eerste twitchers, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Ferry Ossendorp)

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Jaap Denee)

In loop van de ochtend werd de vogel steeds minder vocaal, wel meer werd de tweetonig klinkende roep gebruikt. Op de sonogrammen laten deze een een karakteristieke w-vorm zien. Toen de eerste toestroom van ‘de overkant’ kwam liet de vogel zich vooral zien en weinig meer horen, steeds terugkerend naar de berken en abelen langs het fietspad. De vogel is uiteindelijk 118 keer ingevoerd op waarneming.nl, de waarnemingen verstomden zo ongeveer na kwart over 1. Tot slot wil ik Ruud van Beusekom nog bedanken voor de eerste goede geluidsopnames en Roy Slaterus voor de zeer snelle bevestiging op basis van het geluid.

Tim Schipper

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Tim Schipper)

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Leo JR Boon)

Het betreft de tweede waarneming voor ons land, waar de vogel van Vlaardingen de eerste is. Helaas was ook dit geval niet voor iedereen weggelegd en bereikte de activiteit een absoluut minimum in de middag. Er lijkt een trend te zitten in het toenemende aantal waarnemingen van deze soort in Noordwest-Europa, dus blijf scherp, zeker bij vogels die gemeld worden als Grauwe Fitis.

Webredactie Dutch Birding