Op 26 september 2019 was ik al vroeg op pad om vogels te kijken, met als doel om na drie dagen vogelen eindelijk eens een Bladkoning te vinden. Diverse lijsters kruisten mijn pad, en om 7:40 uur begon het te regenen. Een kort maar fel buitje, wat me terugbracht naar de Bunker Schlei (nu museum) om te schuilen. Na een kleine tien minuten was de bui weer voorbij en fietste ik verder. Om 8:00 uur zag ik met het blote oog, terwijl ik het Jacobspad opfietste, ten oosten van mij een gierzwaluw rustig foerageren. Ik dacht ‘leuk Gierzwaluw'. Mooi, eindelijk nog eentje op het eiland, er was er namelijk ook een gezien enkele dagen ervoor. De vogel liet meteen toen hij in de kijker kwam een witte stuit zien. Dit was een mooi wit blokje. Ook viel gelijk de ongevorkte staart op. Dit liet meteen alle alarmbellen afgaan: HUISGIERZWALUW (edit: dus niet...). Met het mobieltje maakte ik eerst nog foto’s en later besloot ik om videopnames te maken. Na circa 7-8 minuten verloor ik de vogel uit beeld. Ondertussen belde ik Alex Bos en Phil Koken om de vogel door te geven op Rare Bird Alert. In deze 7-8 minuten was hij voortdurend foeragerend zichtbaar (waarbij ik hem wel meer door het schermpje van de telefoon heb gezien, dan door de verrekijker). Hij foerageerde boven de duinen en bosrand. Ongeveer vijf minuten later zag ik de vogel nog vliegend richting de vuurtoren (dat was rond 8:15 uur), hierna ontbrak ieder spoor, ondanks posten op diverse duinen. Als troost vond ik wel een Dwerggors. De enige waarnemer op het eiland waarvan ik het nummer had, nam niet op. Die was namelijk een Roodkeelduiker aan het fotograferen circa 1,5 km verderop ...
Verward en in de veronderstelling dat ik een 100 % zekere Huisgierzwaluw gezien had, fietste ik via wat omwegen naar huis, maakte de beschrijving en stuurde ik mijn filmpjes de wereld in. Ik ontving veel appjes met felicitaties, maar toch zat mij het een en ander niet lekker (vooral het 'delen met anderen'-deel).
Thijs Fijen maakte mij erop attent dat er vaak veel zwaluwen boven Klein Zwitserland / Westerplas hingen. Terwijl ik net na een grote bui ging zoeken naar een mogelijke Raddes Boszanger (die achteraf een raar roepende Winterkoning bleek) bij de Wasserman Bunker, besloot ik mijn vriendin en zus te verlaten (die waren toch te voet richting Vredenhof) en fietste ik naar de Westerplas. Ik kwam hier omstreeks 15:55 uur aan en zag meteen twee Gierzwaluwen boven de verre noordoostelijke hoek van de plas foerageren. Bij een van deze herkende ik het foerageergedrag van eerder die ochtend. Ik fietste de grasdijk op, en toen kwam de gierzwaluw direct over mijn kop heen, met een gevorkte staart… Ik sloeg toen op tilt en dacht met een Kaffergierzwaluw te maken te hebben. Daarop belde ik als eerste Martin Olthoff (hij wilde in de ochtend al oversteken) en vervolgens Thijs Fijen voor geestelijke bijstand. Als eerste arriveerden Guido Keijl, Fons de Meijer en boswachter ecologie Erik Jansen. We zagen de vogel eerst nog vanaf de zuidkant van de plas, maar pas op de verderop gelegen grasdijk konden we de eerste foto’s maken. Ondertussen kwamen ons o.a. Raymond Klaassen, mijn vriendin Danitsja Stapel en Mariel van der Loo ons vergezellen. Gelukkig arriveerden met een watertaxi Martin, Andries Zijlstra, Hans Westerlaken en Dick Meijer voor ondersteuning en foto’s (Andries). Het motregende eigenlijk continu en de lucht was grijs. Desondanks vloog de vogel vrijwel voortdurend rond, soms samen met twee Gierzwaluwen. In het veld ging de determinatie van Huisgierzwaluw, naar mogelijke Kaffer of Siberische Gierzwaluw. Bij de thuisblijvers werd de vogel vervolgens als zekere, zij het afwijkende, gewone Gierzwaluw afgedaan.
Gierzwaluw spec, Swift spec, Apus spec, Schiermonnikoog, 27 september 2019 (Jurrien van Dijk)
Gelukkig stonden in de vroege ochtend Diederik Kok, Laurens Steijn, Rogier Karskens, Enno Ebels, e.a. klaar om te zoeken. Het was Diederik die de vogel vanaf het dorp zag aan komen vliegen. Tot circa 16:00 uur heeft de vogel voortdurende boven de plas gehangen en werd door diverse mensen fraai gefotografeerd. Hierna werd hij niet meer met zekerheid gezien. Ten overvloede kwam 's middags nog een Alpengierzwaluw rondjes draaien boven de plas (gezien door Diederik, Rogier en Laurens) en was hier ook een Dwerggors aanwezig.
Justin Jansen
Gierzwaluw spec, Swift spec, Apus spec, Schiermonnikoog, 27 september 2019 (Laurens Steijn)
Alpengierzwaluw, Alpine Swift, Apus melba, Schiermonnikoog, 27 september 2019 (Laurens Steijn)